Hà thủ ô là gì? Có nên uống hà thủ ô hàng ngày không?

Hà thủ ô là một loại thảo dược quen thuộc trong y học truyền thống của Trung Quốc và các nước Đông Á. Với các thành phần chính như protid, tinh bột, saponin và polysaccharide, hà thủ ô được cho là có nhiều lợi ích cho sức khỏe. Tuy nhiên, liệu có nên uống hà thủ ô hàng ngày hay không? Hãy cùng Solife tìm hiểu về loại thảo dược này và những ảnh hưởng của nó đến sức khỏe của con người.

1. Hà thủ ô là gì? Có nên uống hà thủ ô hàng ngày không?

Hà thủ ô là một loại dược liệu quý được trồng nhiều ở các tỉnh miền núi phía Bắc của Việt Nam, ví dụ như Cao Bằng, Hà Giang,… Hiện nay, loại cây này cũng được trồng tại nhiều tỉnh thành phía Nam. Hà thủ ô là cây dạng leo, với lá màu xanh đậm, rất um tùm. Cây có thể cho ra những chùm hoa trắng ở đầu ngọn. Rễ cây khi đã ăn sâu dưới mặt đất sẽ phát triển thành củ. Người dân thường sử dụng loại củ này để làm thuốc chữa bệnh.

Hiện nay, hai loại hà thủ ô phổ biến là hà thủ ô đỏ và hà thủ ô trắng. Tuy chúng khác nhau về màu sắc, nhưng đặc tính dược của chúng cũng khác nhau. Cụ thể như sau:

– Hà thủ ô đỏ: Loại này được trồng phổ biến hơn và có dược tính cao hơn so với hà thủ ô trắng. Hà thủ ô đỏ có tính ôn, vị chát, ngọt và đắng. Bên ngoài củ hà thủ ô đỏ có màu nâu đen, trong khi bên trong ruột có màu đỏ sẫm.

– Hà thủ ô trắng: Loại này mọc nhiều trong tự nhiên, tuy nhiên hàm lượng dinh dưỡng và dược tính thường thấp hơn so với hà thủ ô đỏ, nên ít được trồng rộng rãi. Bên ngoài củ của cây có màu xám trắng, trong khi bên trong ruột có màu trắng ngà.

Vậy cụ thể hơn, hà thủ ô có công dụng gì đối với sức khỏe?

1.1 Tăng cường miễn dịch

Nhiều nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng hà thủ ô có tác dụng tăng cường hệ miễn dịch của cơ thể.

Các hoạt chất trong hà thủ ô, bao gồm polysaccharide và saponin, đã được chứng minh là có tác dụng kích thích sản xuất các tế bào miễn dịch trong cơ thể, giúp tăng cường sức đề kháng và phòng chống bệnh tật. Ngoài ra, hà thủ ô còn có tính kháng viêm và kháng khuẩn, giúp ngăn ngừa nhiều bệnh lý liên quan đến sự suy giảm hệ miễn dịch.

Hà thủ ô cũng được sử dụng để hỗ trợ điều trị các bệnh liên quan đến hệ miễn dịch như bệnh viêm xoang, viêm phế quản, viêm amidan, và các bệnh lý do virus gây ra. Tuy nhiên, những người đang dùng thuốc hoặc có bệnh mãn tính nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng hà thủ ô để đảm bảo an toàn và hiệu quả trong việc bảo vệ sức khỏe của mình.

1.2 Giảm căng thẳng và mệt mỏi

Ngoài tác dụng tăng cường hệ miễn dịch, hà thủ ô còn có tác dụng giảm căng thẳng và mệt mỏi. Điều này có thể được giải thích bởi thành phần hoạt chất trong hà thủ ô, bao gồm các saponin và polysaccharide có tác dụng bảo vệ và tăng cường chức năng của tế bào thần kinh.

Các nghiên cứu đã chứng minh rằng hà thủ ô có tác dụng ổn định tâm trạng, giảm stress và cải thiện giấc ngủ. Điều này là do hà thủ ô có khả năng ức chế sản xuất quá nhiều hormon cortisol để tránh gây căng thẳng. Bên cạnh đó, hà thủ ô còn có tác dụng giảm đau đầu, giảm đau nhức cơ và khớp, giúp cơ thể thư giãn và nâng cao chất lượng cuộc sống.

1.3 Tốt cho hệ thống tim mạch

Các hoạt chất trong hà thủ ô, bao gồm flavonoid và saponin, đã được chứng minh là có tác dụng giảm cholesterol và triglyceride trong máu, từ đó giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch như đột quỵ, nhồi máu cơ tim và huyết áp cao. Hơn nữa, hà thủ ô còn có tính chống oxy hóa và kháng viêm, giúp giảm thiểu tổn thương tế bào và tăng cường chức năng của hệ thống tim mạch.

Một số nghiên cứu còn cho thấy rằng hà thủ ô có khả năng giảm đau và tăng cường lưu lượng máu đến các cơ quan khác trong cơ thể, giúp cải thiện chức năng của hệ thống tim mạch và ngăn ngừa các bệnh lý liên quan đến tim mạch.

1.4 Tốt cho sức khỏe gan và thận

Hà thủ ô là một loại thảo dược có chứa nhiều hoạt chất quý giá, bao gồm Stilbene, một loại polyphenol có tác dụng bảo vệ và tăng cường sức khỏe của gan và thận.

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng Stilbene trong hà thủ ô có tác dụng giảm nguy cơ mắc các bệnh lý liên quan đến gan như xơ gan và viêm gan. Ngoài ra, Stilbene còn có tác dụng giảm mức độ acid uric trong máu, giúp ngăn ngừa sỏi thận và giảm nguy cơ mắc các bệnh lý liên quan đến thận.

Hơn nữa, Stilbene trong hà thủ ô còn có tính chống oxy hóa, giúp ngăn ngừa sự hình thành các gốc tự do trong cơ thể và giảm nguy cơ mắc các bệnh lý liên quan đến gan và thận. Nhiều nghiên cứu còn cho thấy rằng hà thủ ô có khả năng tăng cường chức năng gan và thận, giúp cơ thể loại bỏ các chất độc hại và tăng cường quá trình trao đổi chất.

2. Cách sử dụng hà thủ ô

2.1 Dạng uống: nước, viên nang, bột

Hà thủ ô có thể được sử dụng dưới nhiều dạng khác nhau, bao gồm viên, nang và bột. Dưới đây là một số thông tin về cách sử dụng hà thủ ô dạng uống:

• Viên: Hà thủ ô dạng viên là phổ biến nhất và dễ dàng sử dụng nhất. Viên thường có liều lượng chuẩn và dễ dàng điều chỉnh liều lượng. Người sử dụng có thể uống viên hà thủ ô như một loại thực phẩm bổ sung hàng ngày, với liều lượng từ 500mg đến 2000mg mỗi ngày. Tuy nhiên, trước khi sử dụng viên hà thủ ô, người dùng cần tham khảo ý kiến của bác sĩ để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
• Nang: Hà thủ ô cũng có thể được sử dụng dưới dạng nang. Nang thường chứa hà thủ ô tươi hoặc hà thủ ô khô và cũng có thể dễ dàng điều chỉnh liều lượng. Tuy nhiên, người dùng cần đảm bảo mua nang từ các nhà sản xuất đáng tin cậy để tránh mua phải sản phẩm kém chất lượng.
• Bột: Hà thủ ô cũng có thể được sử dụng dưới dạng bột. Bạn có thể pha bột hà thủ ô với nước nóng, nếu không thể chịu được vị đắng hãy cho thêm mật ong, khuấy đều và uống khi còn nóng. Lưu ý, uống lần nào pha lần đó, không pha 1 lần uống trong ngày vì sẽ làm mất tác dụng.

2.2 Liều lượng và thời gian sử dụng

Với nhiều lợi ích tốt như vậy, liệu có nên uống hà thủ ô hàng ngày không?

Tùy từng tình trạng sức khỏe, có các cách sử dụng hà thủ ô khác nhau. Tuy nhiên, để tránh tác dụng phụ không mong muốn, không nên sử dụng hà thủ ô tươi vì có thể gây nhiều tác dụng phụ. Dưới đây là một số cách sử dụng hà thủ ô theo từng tình trạng sức khỏe:

– Để phục hồi tóc bị rụng hoặc tóc bạc sớm, mỗi ngày chỉ nên sử dụng 2-4 gram hà thủ ô đỏ. Sử dụng liên tục trong 2-3 tháng để đạt hiệu quả.

– Đối với tình trạng thiếu máu, mất ngủ, cơ thể suy nhược, căng thẳng, mệt mỏi, mỗi ngày nên sử dụng 4-6 gram hà thủ ô đỏ. Uống đều liên tục từ 7-10 ngày để giảm tình trạng stress và phục hồi cơ thể nhanh chóng.

– Để giải quyết tình trạng sinh lý kém và thể lực giảm sút, ngày nên sử dụng từ 4-6 gram hà thủ ô đỏ. Sử dụng trong vòng 15-20 ngày.

– Với những người rối loạn tiền đình, cao huyết áp, mỡ máu, mỗi ngày nên sử dụng từ 2-3 gram hà thủ ô đỏ.

– Để giải quyết tình trạng táo bón và sa búi trĩ, có thể sử dụng kết hợp 15 gram hà thủ ô đỏ với vừng đen và đương quy. Tình trạng chảy máu sẽ giảm sau 5-7 ngày chữa trị.

2.3 Cách chế biến và sử dụng hà thủ ô

Hà thủ ô là một loại thảo dược quý có nhiều tác dụng bổ dưỡng cho sức khỏe, như đen râu tóc, mạnh gân cốt, trị thần kinh suy nhược và kéo dài tuổi thọ. Việc sử dụng hà thủ ô có thể được thực hiện qua nhiều phương pháp khác nhau nhưng một phương pháp đơn giản và ít tốn công sức như sau:

• Nguyên liệu:

– Hà thủ ô tươi có khối lượng trên 0,5kg, tổng cộng 10kg

– Đỗ đen 2kg

– Bột gạo xay 0,6kg

• Cách sơ chế:

– Ngâm hà thủ ô trong nước trong vòng 1 tiếng để tách đất cát ra khỏi củ.

– Tẩy rửa lớp vỏ đen và cắt hà thủ ô thành các khúc nhỏ khoảng 3-5cm.

• Cách ngâm:

– Ngâm hà thủ ô với nước vo gạo hoặc bột gạo hòa với nước với tỷ lệ 100g bột gạo hòa với nước đủ ngâm 10kg hà thủ ô.

– Đảo đều hà thủ ô mỗi 3-5 giờ và thay nước 2 lần mỗi ngày trong vòng 3 ngày.

• Cách ninh:

– Ngâm đỗ đen với nước rồi ninh trong vòng 3-4 giờ với tỷ lệ 1 đỗ đen và 10 nước.

– Cho hà thủ ô vào chõ xa đáy khoảng 3-5cm và ninh trong nước đỗ đen trong 48 giờ.

– Đảm bảo hà thủ ô luôn ngập trong nước đỗ đen và nếu cần, bổ sung thêm nước đỗ đen trong quá trình ninh.

• Cách sấy tẩm:

– Thái hà thủ ô thành từng lát dày khoảng 1-2cm và sấy ở nhiệt độ 70 độ C đến khi khô.

– Ngâm hà thủ ô đã sấy trong nước ninh hà thủ ô và đun nước ninh hàng ngày để tránh ôi thiu.

– Sấy kiệt hà thủ ô và đóng bịch kín, có thể thêm gói hút ẩm để bảo quản.

Hà thủ ô chất lượng có màu đen và cứng, khi bẻ thấy màu nâu đen giống bên ngoài. Nó có mùi thơm đặc trưng và khi nếm có vị hơi chát. 

3. Các lưu ý khi sử dụng hà thủ ô

Hà thủ ô vốn mang lại nhiều lợi ích tuyệt vời cho người sử dụng, thế nhưng bạn không nên vì những lợi ích đó mà quá lạm dụng loại dược phẩm này. Dưới đây là một vài lưu ý khi sử dụng hà thủ ô mà bạn cần nắm rõ.

3.1 Tìm hiểu kỹ về sản phẩm hà thủ ô trước khi sử dụng

Trước khi sử dụng hà thủ ô, người dùng nên tìm hiểu kỹ về loại thảo dược này để đảm bảo an toàn và hiệu quả. Hà thủ ô có nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe, nhưng cũng có thể gây ra tác dụng phụ nếu sử dụng không đúng cách hoặc quá liều. Ngoài ra, người dùng cần phải kiểm tra chất lượng của sản phẩm trước khi sử dụng để đảm bảo an toàn cho sức khỏe. Việc tìm hiểu kỹ về hà thủ ô cũng giúp người dùng có thêm kiến thức về cách sử dụng và lựa chọn sản phẩm phù hợp, từ đó tận dụng được tối đa các tác dụng bổ dưỡng của loại thảo dược này.

3.2 Tuân thủ đúng liều lượng và hướng dẫn sử dụng của nhà sản xuất

Việc tuân thủ đúng liều lượng và hướng dẫn sử dụng của nhà sản xuất là rất quan trọng khi sử dụng hà thủ ô. Mỗi sản phẩm đều có hướng dẫn sử dụng riêng và độ lượng sử dụng khác nhau. Sử dụng quá liều hoặc không đúng cách có thể gây ra tác dụng phụ nghiêm trọng đến sức khỏe. Do đó, người dùng cần đọc kỹ hướng dẫn sử dụng và tuân thủ đúng liều lượng được ghi trên nhãn sản phẩm. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào, người dùng cần tham khảo ý kiến của nhà sản xuất hoặc các chuyên gia y tế để được tư vấn và hướng dẫn sử dụng đúng cách. Việc tuân thủ đúng liều lượng và hướng dẫn sử dụng của nhà sản xuất là cách tốt nhất để đảm bảo an toàn và hiệu quả khi sử dụng hà thủ ô.

3.3 Nên tư vấn ý kiến chuyên gia trước khi sử dụng

Trước khi sử dụng hà thủ ô, nên tư vấn ý kiến chuyên gia để đảm bảo an toàn và hiệu quả cho sức khỏe. Hà thủ ô là loại thảo dược quý có nhiều tác dụng bổ dưỡng, nhưng cũng có thể gây ra tác dụng phụ nếu sử dụng không đúng cách hoặc quá liều. Nếu bạn có bất kỳ vấn đề sức khỏe nào hoặc đang sử dụng thuốc khác, cần tư vấn ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia y tế trước khi sử dụng hà thủ ô. Ngoài ra, nếu bạn đang mang thai hoặc cho con bú, cũng cần tư vấn ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng hà thủ ô. Việc tư vấn ý kiến chuyên gia trước khi sử dụng hà thủ ô giúp bạn có thêm kiến thức và thông tin để sử dụng sản phẩm đúng cách và tránh được các tác dụng phụ có thể xảy ra.

Trên đây là những thông tin bổ ích về tác dụng của hà thủ ô và những lưu ý khi sử dụng. Hà thủ ô được xem như một bài thuốc từ thiên nhiên, đem lại nhiều lợi ích cho sức khỏe tinh thần và sức khỏe vật chất của con người. Tuy nhiên, có nên uống hà thủ ô hàng ngày không? câu trả lời là có và bạn cần phải uống đủ liều lượng và tuân thủ hướng dẫn sử dụng để có được hiệu quả tốt nhất. Đừng quên theo dõi các bài viết tiếp theo của Solife.blog để cập nhật thêm những kiến thức và kinh nghiệm “vàng” trong việc bảo vệ sức khỏe vật chất và tinh thần của mình bạn nhé!

Trần Hoàng Uyên

Trần Hoàng Uyên (Senior Manager Pharmaceutical company) là chuyên gia cấp cao với nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực dược phẩm. Tốt nghiệp cử nhân chuyên ngành Quản lý dược I tại Trường Đại học Y dược TP. Hồ Chí Minh và hiện đang công tác tại công ty dược phẩm. Với hơn 10 năm kinh nghiệm làm việc trong ngành dược, chị Hoàng Uyên là chuyên gia cộng tác tham vấn y khoa cho danh mục blog cũng như các nội dung liên quan trên Solife. (Tran Hoang Uyen (Senior Manager Pharmaceutical company) is a senior specialist with many years of experience in the Pharmaceutical field. She graduated Bachelor of Pharmacy Management I at the University of Medicine and Pharmacy at Ho Chi Minh City and is currently working for a pharmaceutical company. With more than 10 years of experience working in the pharmaceutical industry, Ms. Hoang Uyen is a medical consultant collaborator for content on Solife's website.)