Hạ canxi máu: Nguyên nhân, những biểu hiện của bệnh hạ canxi

18.07.23 631

Thiếu canxi, cơ thể sẽ có dấu hiệu gì? Bài viết dưới đây Solife sẽ giúp bạn biết được những dấu hiệu tụt canxi của cơ thể để kịp thời bổ sung và điều trị.

1. Canxi đóng vai trò như thế nào đối với sức khỏe?

Canxi là một trong những thành phần cấu tạo cơ bản của xương và răng, làm cho xương và răng chắc khỏe. 99% canxi ở trong xương dưới dạng muối canxi, gắn liền với khung tế bào làm cho xương và răng có độ cứng. Ngoài ra, trong tế bào và máu cũng chứa canxi.

Canxi có vai trò quan trọng đối với xương khớp

Canxi tác động đến sức khỏe xương ở mọi lứa tuổi.

  • Ở giai đoạn đang phát triển, canxi giúp xương chắc khỏe, trẻ em thiếu canxi dẫn tới tình trạng còi xương, răng yếu, dễ mắc các bệnh lý về răng như răng dọc chậm, sâu răng.
  • Khi đến giai đoạn trưởng thành, ngừng phát triển, canxi duy trì và làm chậm quá trình loãng xương, giảm tình trạng đau nhức xương khớp, khó khăn trong vận động. Phụ nữ ở thời kỳ mãn kinh có thể mất mật độ xương cao hơn nam giới và người trẻ, họ có nguy cơ loãng xương cao hơn và bác sĩ có thể khuyên bổ sung canxi.

Canxi  góp phần trong quá trình hoạt động của thần kinh cơ, điều chỉnh sự co cơ. Khi dây thần kinh kích thích cơ bắp, cơ thể sẽ giải phóng canxi. Canxi sẽ giúp các protein trong cơ thực hiện co bóp, giúp duy trì hoạt động của tim, làm giãn cơ trơn bao quanh mạch máu và có vai trò trong chuyển hóa của tế bào và quá trình đông máu.

Xem thêm: Bổ Sung Canxi Cho Người Lớn Có Cần Thiết Hay Không?

2. Ai bị hạ canxi máu?

Hạ canxi máu có thể ảnh hưởng đến mọi người ở mọi lứa tuổi, kể cả trẻ sơ sinh. Độ tuổi mà một người nào đó có thể bị hạ canxi máu thường phụ thuộc vào nguyên nhân. Ví dụ, nếu trẻ sơ sinh bị hạ canxi máu, nguyên nhân thường là do rối loạn di truyền.

3. Nguyên nhân gây hạ máu canxi

Hạ canxi máu thường xảy ra nhất khi mất quá nhiều canxi qua nước tiểu hoặc khi không đủ canxi được chuyển từ xương vào máu. Nguyên nhân gây hạ canxi máu bao gồm:

  • Nồng độ hormone tuyến cận giáp thấp ( suy tuyến cận giáp ), có thể xảy ra khi tuyến cận giáp bị tổn thương trong quá trình phẫu thuật tuyến giáp

  • Thiếu đáp ứng với mức hormone tuyến cận giáp bình thường (suy tuyến cận giáp giả)

  • Không có tuyến cận giáp khi sinh (ví dụ, trong hội chứng DiGeorge )

  • Nồng độ magie thấp (hạ magie máu ), làm giảm hoạt động của hormone tuyến cận giáp

  • Vitamin D giúp cơ thể bạn hấp thụ canxi đúng cách, do đó, việc thiếu vitamin D trong cơ thể có thể gây ra lượng canxi thấp trong máu (hạ canxi máu). Thiếu vitamin D có thể do rối loạn di truyền hoặc do không nhận đủ ánh sáng mặt trời hoặc không tiêu thụ đủ vitamin D.

  • Rối loạn chức năng thận, dẫn đến bài tiết nhiều canxi qua nước tiểu và khiến thận ít có khả năng kích hoạt vitamin D

  • Tiêu thụ canxi không đủ

  • Rối loạn làm giảm hấp thu canxi

  • Viêm tụy: Khoảng 15% đến 88% những người bị viêm tụy cấp sẽ bị hạ canxi máu.

  • Dùng 1 số loại thuốc có tác dụng phụ gây ức chế Canxi: Một số loại thuốc, bao gồm rifampin (kháng sinh), thuốc chống co giật (như phenytoin và phenobarbital ), bisphosphonat (như alendronate , ibandronate , risedronate và axit zoledronic ), calcitonin, chloroquine , corticosteroid và plicamycin

4. Những biểu hiện của bệnh hạ canxi

Vì canxi tham gia vào nhiều chức năng khác nhau của cơ thể nên các những biểu hiện của bệnh hạ canxi rất đa dạng. Thậm chí một số trường hợp tụt canxi nhẹ có thể không gây ra hiện tượng nào.

Hạ canxi có thể gây chuột rút

 

  • Bị chuột rút: Khi canxi trong máu giảm đột ngột, gây rối loạn điện thế màng tế bào, cơ bị co thắt, cứng cơ. Gây ra hiện tượng chuột rút.
  • Mất ngủ: Canxi có vai trò quan trọng trong việc sản xuất melatonin, loại hormone giúp con người ngủ ngon. Thêm vào đó, nếu bạn bị chuột rút khi đang ngủ sẽ khiến bạn mất ngủ.
  • Da khô: Thiếu canxi sẽ khiến da bị khô, bong tróc. Có liên quan đến các bệnh về da như vẩy nến hoặc chàm.
  • Sâu răng, chậm mọc răng: Phần lớn canxi được tìm thấy trong xương và răng. Vì vậy khi thiếu canxi răng sẽ mọc chậm và không chắc khỏe dẫn đến sâu răng.
  • Móng tay yếu và dễ gãy: Cũng giống như xương và răng, móng cũng cần canxi để tạo độ bền, chắc. Việc thiếu canxi sẽ khiến móng tay khô, giòn, dễ gãy.

Da khô, móng tay dễ gãy khi thi thiếu canxi

  • Dậy thì muộn.
  • Các triệu chứng tiền kinh nguyệt tăng lên: Bạn có thể giảm được các triệu chứng đau lưng, đau ngực, nổi mụn,… trước kỳ kinh nguyệt nếu bổ sung đầy đủ canxi.
  • Chóng mặt.
  • Dễ cáu gắt: Canxi có vai trò quan trọng trong việc xác định tính dễ bị kích thích của dây thần kinh ngoại vi. Việc tụt canxi gây cản trở hoạt động dẫn truyền của dây thần kinh khiến ta căng thẳng, dễ nổi cáu.
  • Chứng loãng xương: Đây có lẽ là tác hại phổ biến mà nhiều biết đến khi nói về triệu chứng thiếu canxi. Cơ thể không có đủ canxi sẽ lấy canxi có trong xương làm mất mật độ xương. Lúc này xương sẽ giòn, dễ gãy.

Loãng xương do thiếu canxi 

  • Cao huyết áp: Một trong những vai trò của canxi là làm trung gian trong việc co thắt và thư giãn các mạch máu, giúp chống lại tăng huyết áp. Vậy nên thiếu canxi có thể gây tăng huyết áp.
  • Các vấn đề về đại tràng:  Thiếu canxi kéo dài thì những khối u lồi trong lòng trực tràng sẽ phát triển và gây nguy hiểm nếu chúng thoái hóa thành các khối u ác tính.
  • Vấn đề về thần kinh: Thiếu canxi có thể gặp các vấn đề về thần kinh như đau đầu, hay quên, dễ cáu gắt, tinh thần không ổn định, mệt mỏi, tính tình bất thường.

Khi có biểu hiện của việc tụt canxi cần đưa ngay tới cơ sở y tế để được điều trị kịp thời tránh xảy ra biến chứng cũng như để lại hậu quả sau này.

Xem thêm: Hướng dẫn cách bổ sung canxi và những lưu ý quan trọng

5. Các biến chứng khi bị hạ canxi máu

  • Co giật: Đây là biến chứng nguy hiểm nhất khi bị hạ canxi máu, đặc biệt ở trẻ em. Nguyên nhân là do lượng canxi quá thấp làm rối loạn chức năng thần kinh.
  • Rối loạn nhịp tim: Canxi là yếu tố quan trọng giúp các tế bào cơ tim hoạt động bình thường. Khi lượng canxi thấp có thể gây rối loạn nhịp tim, đe dọa tính mạng.
  • Tai biến mạch máu não: Do sự mất cân bằng của các chất điện giải trong máu, gồm cả canxi.
  • Osteoporosis: Tình trạng loãng xương, đặc biệt ở phụ nữ sau mãn kinh do sự thiếu hụt canxi kéo dài.
  • Rối loạn hormone: Hormone parathyroid bị ảnh hưởng do thiếu canxi.
  • Rụng tóc: Do sự bất thường của chu kỳ tóc khi canxi suy giảm.
  • Giảm khả năng miễn dịch: Lượng canxi thấp có thể làm suy giảm khả năng bảo vệ của hệ miễn dịch.

5. Phòng ngừa bị hạ canxi máu

Các phương pháp điều trị và thuốc sau đây thường được sử dụng cho hạ canxi máu:

  • Thuốc canxi uống : Thuốc canxi hoặc chất bổ sung có thể được sử dụng để khôi phục lượng canxi của bạn về mức bình thường.
  • Bổ sung vitamin D : Những người bị hạ canxi máu mãn tính thường bổ sung vitamin D cùng với thuốc canxi để cơ thể họ có thể hấp thụ canxi đúng cách.
  • Dạng tổng hợp của hormone tuyến cận giáp (PTH) : Nếu bạn bị suy tuyến cận giáp gây hạ canxi máu, nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn có thể yêu cầu bạn dùng một dạng PTH tổng hợp.
  • Canxi gluconat tiêm tĩnh mạch : Nếu tình trạng hạ canxi máu của bạn nghiêm trọng và bạn đang bị chuột rút hoặc co thắt cơ (tetany), bạn có thể được truyền canxi gluconat tiêm tĩnh mạch trong bệnh viện.
  • Các loại thuốc khác : Tùy thuộc vào nguyên nhân gây hạ canxi máu, bạn có thể phải dùng các loại thuốc khác để điều trị/hoặc kiểm soát nguyên nhân.

Tôi có thể ngăn ngừa hạ canxi máu không?

Thật không may, bạn không thể làm gì để ngăn ngừa hạ canxi máu. Mặc dù có vẻ như ăn và uống nhiều canxi hơn có thể ngăn ngừa hạ canxi máu, nhưng việc thiếu canxi trong chế độ ăn uống của bạn thường không ảnh hưởng đến lượng canxi trong máu. Tuy nhiên, việc duy trì lượng canxi đầy đủ rất quan trọng đối với sức khỏe của xương. Vì vậy bạn cũng nên xây dựng một chế độ ăn uống hợp lý để hạn chế xuất hiện các dấu hiệu thiếu canxi nhé.

3. Kết luận 

Mỗi người đều có nhu cầu sử dụng canxi khác nhau. Không nên bổ sung canxi cho tất cả mọi người. Tuy nhiên cần có sự giám sát của bác sĩ và các chuyên gia. Nếu bạn có những thắc mắc cần Solife giải đáp thì hãy bình luận phía dưới bài viết nhé!

Nguồn tham khảo

https://www.healthline.com/health/calcium-deficiency-disease

Trần Hoàng Uyên (Senior Manager Pharmaceutical company) là chuyên gia cấp cao với nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực dược phẩm. Tốt nghiệp cử nhân chuyên ngành Quản lý dược I tại Trường Đại học Y dược TP. Hồ Chí Minh và hiện đang công tác tại công ty dược phẩm. Với hơn 10 năm kinh nghiệm làm việc trong ngành dược, chị Hoàng Uyên là chuyên gia cộng tác tham vấn y khoa cho danh mục blog cũng như các nội dung liên quan trên Solife. (Tran Hoang Uyen (Senior Manager Pharmaceutical company) is a senior specialist with many years of experience in the Pharmaceutical field. She graduated Bachelor of Pharmacy Management I at the University of Medicine and Pharmacy at Ho Chi Minh City and is currently working for a pharmaceutical company. With more than 10 years of experience working in the pharmaceutical industry, Ms. Hoang Uyen is a medical consultant collaborator for content on Solife's website.)